AARDige Buren in Boterveen
Een groep bewoners uit het buurtschap Boterveen bij Dwingeloo, Drenthe, zag zichzelf geconfronteerd met een lelieveld vlak voor hun deur. De lelieteelt kent het hoogste gifgebruik van alle teelten in Nederland.
Gesprekken met de teler, geen buurman in dit geval maar een bollenteler die land huurde van een melkveehouder, hielpen niet.
Samen stapten ze naar de rechter om zichzelf te beschermen én het nabijgelegen Natura2000 gebied.
Er kwam een mediastorm over de groep heen, bedreigingen en tweestrijd in het dorp. Maar ze hielden stand, en ze kregen gelijk bij de rechter: niet alles kan. Het gifgebruik werd teruggedrongen van 33 naar 4 middelen en de rechter biedt ruimte voor een bodemprocedure. Een doorbraak!
De groep bewoners kwam samen met een advocaat in actie, en worden inmiddels ondersteund door een groot advocatenkantoor, mede met dank door donaties. Ze startten een procedure in het civiel én bestuursrecht (zie hieronder voor alle stukken).
Bestuursrecht: met een handhavingsverzoek verzocht de groep AARDige Buren de provincie om het naastgelegen Natura 2000 gebied te beschermen. De groep kreeg op alle punten gelijk van de Commissie Rechtsbescherming van de provincie, maar provincie Drenthe komt niet in actie. Lees meer.
Civiel recht: met een kort geding vroegen zij de rechter om de lelieteler per direct het spuiten te verbieden om hun gezondheid te beschermen. Ze kregen gelijk. Een doorbraak!
Het proces loopt nog. Lees hieronder de achtergronden en bijzonderheden!
Boterveen: verloop kort geding (civiel recht)
Na gesprekken met de teler die op niets uitliepen, startte de groep bewoners een kort geding.
Op 12 juni 2023 volgde de grensverleggende uitspraak. De rechter in Assen stelde de bewoners in het gelijk: de teler mocht niet meer spuiten vanwege de gezondheid van de omwonenden.
In het hoger beroep mocht de teler toch weer spuiten. Niet de 33 middelen waarmee hij doorgaans werkt, maar slechts 4 middelen waarvan de teler zegt die echt nodig te hebben om zijn oogst veilig te stellen. Te weten: Rudis, Titus, Goltix en paraffineolie.
Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) heeft de individuele middelen toegelaten, maar heeft niet onderzocht wat deze 4 middelen in combinatie met elkaar doen en wat op lange termijn de effecten op onze gezondheid zijn. Paraffineolie is ‘biologisch’, zo zegt de teler. Het wordt inderdaad in de biologische sector bij hoge uitzondering ingezet, maar niet preventief en wekelijks zoals in de bollensector gangbaar is.
De rechter bevestigt dat er er gevaren zijn: er wordt nog niet goed getest of het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen een verhoogd risico op neurodegeneratieve ziektes met zich brengt en dat er vanuit het voorzorgsprincipe beperkende maatregelen mogelijk nodig zijn.
De teler heeft toegezegd om in de komende 5 jaar geen lelies te telen op de betreffende velden. Deze vijf jaar zijn voldoende om uit te zoeken hoe groot het gevaar is voor de gezondheid, aldus de rechter.
De rechter geeft hiermee een opening tot een bodemprocedure!
Een bodemprocedure kost veel geld, maar is erg belangrijk. Help je mee met een donatie?
1e Aanleg
- Dagvaarding met producties 1 t/m 43 van IJzer Advocaten d.d. 11-05-2023 (bijlage I, bijlage II, bijlage III, bijlage IV)
- Akte overlegging producties 1 t/m 15 van Bout Advocaten d.d. 11-05-2023
- Spreekaantekeningen van Bout Advocaten d.d. 22-05-2023
- Proces-verbaal van de rechtbank Noord Nederland d.d. 22-05-2023
- Mondelinge behandeling van de rechtbank Noord Nederland d.d. 12-06-2023
- Vonnis Kort Geding van de rechtbank Noord Nederland d.d. 12-06-2023
Hoger beroep
- Appeldagvaarding van Bout Advocaten d.d. 30-06-2023
- Akte overlegging producties van Bout Advocaten d.d. 04-07-2023
- Incidentele conclusie tot voeging met bijlagen 1 t/m 6 van Oomen & Sweep Advocaten d.d. 04-07-2023
- Conclusie van antwoord met producties deel I, II en III en inventarisstaat van Höcker Advocaten d.d. 05-07-2023
- Conclusie van antwoord in het voegingsincident van Höcker Advocaten d.d. 05-07-2023
- Spreekaantekeningen mr. Van Woudenberg van Höcker Advocaten d.d. 06-07-2023
- Spreekaantekeningen mr. De Lange van Bout Advocaten d.d. 06-07-2023
- Memorie van antwoord van mr. Dr. T.E. Deurvorst d.d. 06-07-2023
- Arrest in kort geding van Hof Arnhem-Leeuwarden d.d. 10-07-2023
- Proces-verbaal van Hof Arnhem-Leeuwarden d.d. 06-07-2023
Boterveen: verloop procedure (bestuursrecht)
Tegelijkertijd met de civiele procedure stapten de AARDige Buren met een handhavingsverzoek naar de provincie. Het lelieveld ligt namelijk vlakbij een Natura 2000 gebied. Voor lelieteelt vlakbij zo’n gebied is een natuurvergunning nodig. Die natuurvergunning kan alleen worden gegeven als is aangetoond dat er geen significante gevolgen zijn voor het Natura 2000-gebied. Om die reden is er in het verleden al handhavend op getreden tegen lelieteelt op dit perceel.
In 2021 besloot een rechter in Noord-Nederland dat drainage, beregening en bestrijdingsmiddelen in de omgeving van Natura 2000-gebieden voortaan taboe zijn zonder vergunning Wet natuurbescherming. Dit wordt echter nog nauwelijks nageleefd. En ook nu niet, zo blijkt.
Lees hier de uitspraak van de Commissie Rechtsbescherming en de stuitende reactie van de provincie Drenthe:
-
- De commissie schrijft: “de afstand van 250 meter mag door Gedeputeerde Staten niet zonder meer worden toegepast” waarop Gedeputeerde Staten antwoord: “Wij vinden een afstand van 250 meter een behoorlijk grote afstand”.
- De Commissie zegt dat er geen referentiesituatie bestaat waardoor een onderzoek noodzakelijk is om concreet te kunnen onderbouwen dat er geen significante effecten voor de natuur zullen optreden. Gedeputeerde Staten antwoordt hierop: “Wij zijn anders dan de commissie rechtsbescherming van mening dat er een referentiesituatie bestaat…”
De AARDige Buren zijn verbijsterd. Lees hun persverklaring.
De Commissie Rechtsbescherming Drenthe gaf de bewoners op alle punten gelijk. Maar de Gedeputeerde Staten legde het advies naast zich neer volgens een onnavolgbare redenatie.
Lees hier de persverklaring van de AARDige Buren.
Documenten proces
- Handhavingsverzoek van IJzer Advocaten d.d. 28 maart 2023 aan Gedeputeerde Staten provincie Drenthe
- Brief van Gedeputeerde Staten provincie Drenthe aan IJzer Advocaten d.d. 6 april 2023
- Gronden van bezwaar van IJzer Advocaten d.d. 6 april 2023 aan GS provincie Drenthe
- Brief van de Commissie rechtsbescherming van Gedeputeerde Staten provincie Drenthe d.d. 14 juni 2023
- E-mail van mr. Van Mierlo aan Höcker en IJzer advocaten
- Informatieblad Veldspuit met Wave-systeem
- Overzichten teelten 2009 tm 2022
- Aantekeningen hoorzitting mr. J.H. van Woudenberg d.d. 3 juli 2023
- Aantekeningen hoorzitting mr. J.T.A.M. van Mierlo d.d. 3 juli 2023
- Bijdrage Natuurstichting Noordlake zitting d.d. 3 juli 2023
- Oktober 2023: Advies van de Commissie rechtsbescherming van de provincie Drenthe, verslag van de zitting en het Besluit van de provincie Drenthe.
- Beroepsschrift van IJzer Advocaten d.d. 29 december 2023