In de media
Babyvoeding en bestrijdingsmiddelen: zijn kant-en-klare potjes veiliger dan zelf koken?
14 januari 2025
Volgens de papa’s en de mama’s is het simpel: alleen het allerbeste is goed genoeg voor de baby. Potjes- en pakjesmakers prijzen hun waar daarom aan met bijzondere beweringen. Eentje zegt zelfs dat hun groente en fruit van speciale babyvelden komt. Velden midden in de natuur, ver van snelwegen en fabrieken. De Keuringsdienst kan het haast niet geloven en speurt de polder af naar babygroente.
Speciale babyvelden
‘Onze boeren verbouwen groente en fruit voor babyvoeding op speciale babyvelden. Deze zijn omringd door de natuur en dus niet naast snelwegen,’ klinkt het in de reclame. Maar wat zijn babyvelden precies?
De groentewinkeliers die de Keuringsdienst gesproken heeft, hebben nog nooit van deze speciale babyvelden gehoord. De Keuringsdienst rammelt daarom aan de poort van een babyvoedingfabriek.
Bekijk hier de hele aflevering van de Keuringsdienst van waarde.
Zorgen over lekkages in de kassen: telers weten vaak niet dat ze het water vervuilen
9 januari 2025
Hoogheemraad Stijn van Boxmeer van het waterschap in Delfland maakt zich zorgen over de bestrijdingsmiddelen die weglekken uit de kassen in zijn gebied. Telers denken dat hun kassen potdicht zijn, maar dat is vaak niet zo.
Het hoort niet, maar ze zitten er toch in: pesticiden in het oppervlaktewater. Bijna vijftig keer per jaar treft het Hoogheemraadschap van Delfland hogere concentraties giftige stoffen in sloten en plassen aan dan er in het water mogen zitten. Slechts in vier van de 26 glastuinbouwgebieden binnen Delfland zijn in 2023 de normen niet overschreden. Het nitraatgehalte in het water – stikstof dus – is soms wel vier keer hoger dan toegestaan.
Lees het hele artikel in de Trouw.
Natuur & Milieu en Urgenda publiceren gemeentelijke handleiding Regulering Bestrijdingsmiddelen
19 december 2024
Gemeenten hebben een juridische plicht om hun burgers te beschermen én hebben daar juridische mogelijkheden toe. Urgenda en Natuur & Milieu bundelden alle juridische handvatten en plichten die gemeenten op dit vlak hebben in een nieuwe gemeentelijke handleiding ‘Regulering Bestrijdingsmiddelen’. Deze werd vanmiddag door bezorgde burgers overhandigd aan wethouder Renate Masselink van gemeente Westerveld. In deze gemeente belandden lelietelers en burgers al meerdere malen tegenover elkaar in de rechtbank vanwege hoog pesticiden gebruik in de lelieteelt. Anne de Vries van Natuur & Milieu: “Het is tijd dat gemeenten hun burgers beter gaan beschermen tegen gevaarlijke pesticiden. Zo voorkomen ze ook dat burgers tegenover telers in de rechtbank belanden.”
Burgers maken zich steeds meer zorgen om landbouwgif, vooral de bollenteelt is in opspraak vanwege de grote hoeveelheden pesticiden die hierin worden gebruikt. Deze pesticiden worden tot ver buiten de percelen en in slaapkamers gevonden en de link met ziekten zoals Parkinson baart grote zorgen. Op vele plekken staan buren en telers tegenover elkaar in de rechtbank, omdat burgers zich niet beschermd voelen door hun overheid. Tevergeefs klopten zij aan bij hun gemeente, maar die wijzen vaak naar de provincie of Den Haag en de overheid komt niet in actie. ‘Dat is onterecht, want gemeenten kunnen heel veel doen om hun burgers te beschermen’, zeggen Urgenda en Natuur & Milieu.
Lees hier de hele handleiding.
Het nieuws werd opgepakt door o.a. NRC, Trouw, Dagblad van het Noorden en Vroege Vogels.
Een nieuwe route naar pesticidenreductie: de gemeente kan ingrijpen
19 december 2024
Pesticiden Kunnen gemeenten iets doen tegen gebruik van toegelaten bestrijdingsmiddelen? Milieuorganisaties zien volop mogelijkheden. Hoop voor de burger die vlak bij akkers woont.
Een nieuw hoofdstuk in het gevecht tegen inzet van bestrijdingsmiddelen? Gemeenten denken vaak dat ze gebruik van wettelijk toegelaten pesticiden niet mogen indammen, terwijl dat wel degelijk mogelijk is.
Dat blijkt uit juridisch onderzoek van milieuorganisaties Urgenda en Natuur & Milieu, dat zij donderdag presenteren aan alle Nederlandse gemeenten. Hun rapport opent nieuwe routes naar inperking van pesticidegebruik, in het verlengde van een stroom rechtszaken hierover.
Hanna Schebesta, hoogleraar recht aan Wageningen University & Research, laat zich in dit NRC artikel lovend uit over het rapport. “Ik vind het een van de meest overtuigende en juridisch onderbouwde stukken die ik over dit onderwerp heb gelezen.”
Podcast Red de Lente over rol van marktpartijen in transitie naar biologisch
17 december 2024
Registratie van pesticiden rammelt aan alle kanten
17 december 2024
Hoe Schadelijk zijn pesticiden?
13 december 2024
Een Franse bloemiste kreeg eerder dit jaar een schadevergoeding nadat haar dochter leukemie kreeg en daaraan overleed. Volgens het Franse fonds voor pesticidenslachtoffers kwam dat door de bestrijdingsmiddelen waar het kind al in de buik aan blootgesteld werd.
Maken pesticiden ons ziek? Krijg je er nare ziektes als Parkinson of kanker van? En wanneer wordt besloten of een middel verboden moet worden?
Dat vraagt presentator Jan Willem Wesselink aan twee wetenschappers:
- Hoogleraar Neurologie Bas Bloem, verbonden aan de Radboud Universiteit
- Hoogleraar arbeidsepidemiologie Hans Kromhout van Universiteit Utrecht
Luister het radio fragment van Dit is de Dag terug.
In conflict om de leliebollenteelt bepaalt de rechter, in plaats van de overheid
12 december 2024
Steeds vaker treffen omwonenden van leliebollenvelden en lelietelers elkaar in de rechtszaal. Omwonenden maken zich zorgen over de gezondheidsrisico’s van bestrijdingsmiddelen die telers op de velden spuiten. En omdat ze zich door overheden niet beschermd voelen, zoeken ze hun heil bij de rechter.
Vanuit haar woning in het Limburgse Sevenum kijkt Laura Redeker (39) op een akker. Er worden wortels op verbouwd. Dat had ze afgelopen zomer nog niet durven dromen. Eigenlijk zouden er namelijk leliebollen op het land komen. En die zouden elke week bespoten worden met bestrijdingsmiddelen.
Redeker kreeg van de GGD vooraf het advies om kinderen en huisdieren binnen te houden en ramen en deuren dicht te doen zodra er gespoten zou worden op het leliebollenveld. Na één, twee uur zou het wel weer veilig zijn, werd haar ook verteld. Maar konden haar kinderen van 5 en 11 jaar oud dan na die twee uur ook weer veilig op de trampoline en de glijbaan in de tuin spelen? Of moest ze die speeltoestellen eerst schoonmaken? En hoe dan? Op die vragen kreeg ze geen antwoord. Het wakkerde haar zorgen eerder aan, dan dat ze werden weggenomen.
Kabinet trekt wet beperking bestrijdingsmiddelen in
10 december 2024
Het kabinet trekt een wetsvoorstel voor het terugdringen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen in. Het gaat om een wetsvoorstel dat oorspronkelijk bedoeld was om het gebruik van bestrijdingsmiddelen buiten de landbouw te beperken.
Op voorstel van de Partij voor de Dieren werden daaraan ook middelen in de landbouw toegevoegd. Een Kamermeerderheid stemde destijds in met dit plan, maar stelde de wetsbehandeling vervolgens uit.
Nu heeft staatsecretaris Chris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat (PVV) besloten om de koning te vragen het wetsvoorstel in te trekken vanwege “juridische en uitvoeringstechnische risico’s”.
Lees het NOS artikel hier.
Oud-CDA-politicus Rendert Algra kreeg parkinson. ‘Gebruik van landbouwgif zie ik als de oorzaak’
9 december 2024
Oud CDA-politicus Rendert Algra heeft parkinson. Na een fase van ontkenning is hij nu een open boek. Aantonen kan de Fries het niet, maar landbouwgif ziet hij als logische bron van zijn ziekte.
Lees het hele in de Trouw.
Vlaams Actieplan Pesticiden moet water, natuur en kwetsbare groepen beter beschermen
8 december 2024
De Vlaamse regering heeft een nieuw Vlaams Actieplan Pesticidengebruik goedgekeurd. Hiermee wil minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns (cd&v) de risico’s en impact van gewasbeschermingsmiddelen verder terugdringen, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen zoals lagere scholen en woonzorgcentra, waterkwaliteit en natuurgebieden.
Lees het volledige artikel op de website van
het Vlaams Infocentrum Land- en Tuinbouw.
Pesticidengebruik ligt onder vuur. De bollensector heeft daar wat op bedacht: kindermarketing.
4 december 2024
Tienduizenden kinderen hebben dit najaar bloembollen geplant via een gratis bloembollenpakket van Bulbs4Kids, een initiatief uit de bloembollensector. Volgens de website is Bulbs4Kids een “laagdrempelige, spannende manier kennis te laten maken met de natuur.” “Kinderen leren veel van de natuur en zeker als ze er zelf mee aan de slag gaan.”
Het is raar om als bollensector enthousiast over natuur te spreken wanneer je stil bent over het schadelijke effect van (niet-biologische) bollenteelt op diezelfde natuur.
Er is wereldwijd een vernietiging van het insectenleven gaande, waar bestrijdingsmiddelen in de landbouw een hoofdrol in spelen. Uit onderzoek blijkt dat sommige pesticiden zich heel makkelijk verspreiden en diep in de natuur terecht komen. Lelies, gladiolen, narcissen, hyacinten: allemaal staan ze in de top-10 van gewassen die de meeste bestrijdingsmiddelen gebruiken.
Daarnaast nemen de bollen bestrijdingsmiddelen op en worden giftig voor insecten die de uiteindelijke bloemen bezoeken. Omdat moderne insecticiden zeer giftig zijn, is er maar weinig nodig om een hommel te doden.
Je vraagt je inmiddels misschien af: is het wel veilig om kinderen bloembollen te laten planten? Ze eten ze weliswaar niet op, maar zitten er toch met hun handen aan en daarna aan hun boterhammetjes.
Dit is een terechte zorg. Het antwoord van Bulbs4Kids is helaas niet bevredigend. Lees hier verder.
Verzet lelieteelt in Hof van Twente
4 december 2024
De teelt van lelies ontmoet steeds meer weerstand in onze gemeente. Deze week verspreidde een groep ‘bezorgde bewoners uit Markelo’ op ruim 9.000 adressen een flyer over de risico’s van deze bollenteelt. De flyer verwijst naar de site aardigeburen.nl met veel informatie over dit onderwerp.
De laatste jaren groeit het aantal percelen met lelieteelt. Bij deze teelt worden zeer veel bestrijdingsmiddelen gebruikt en er zijn sterke aanwijzingen dat het gif ernstige ziekten veroorzaakt, zoals Parkinson, ALS, Alzheimer en autisme. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vond de bestrijdingsmiddelen terug in huisstof en in urine van omwonenden op meer dan 500 meter afstand van de percelen met lelies.
Lees het hele artikel van Wegdam Nieuws hier terug.
NRC: maken pesticiden ziek? De vraag verplaatst zich van lab naar rechtbank
3 december 2024
Aanleiding voor het stuk is dat de zaak over de Franse bloemist deze week Een Franse bloemist, die een schadevergoeding eiste bij de rechter nadat haar dochter door pesticiden op bloemen zou zijn overleden, deze week een vervolg krijgt.
Lees het hele artikel in NRC.
NRC Vandaag maakte ook een podcast n.a.v. het artikel. Luister hem via de website van NRC of via Spotify.
Politiek Westerveld kritisch op plannen lelietelers om duurzamer te telen
2 december 2024
Opinie Volkskrant: ”in elke andere sector zou de Tweede Kamer onmiddellijk maatregelen eisen”
28 november 2024
In elke andere sector zou een meerderheid van de Tweede Kamer op hoge toon maatregelen eisen van de verantwoordelijke minister. Meer inspecteurs, meer controles, hardere sancties. In dit geval liet landbouwminister Femke Wiersma woensdag aan de Kamer weten dat boeren zelf verantwoordelijk zijn voor het terugdringen van hun bestrijdingsmiddelengebruik. Zelf wil ze daarover met de sector hooguit ‘in gesprek’. De Tweede Kamer mort wel, maar dwingt haar vooralsnog niet tot een andere koers. Het is alsof de minister van Justitie zegt dat weggebruikers voortaan zelf verantwoordelijk zijn voor de afweging of zij wel of niet stoppen als de lichten op rood staan.
Lees het hele stuk in de Volkskrant.
Wiersma vindt ingrijpen ingrijpen in het belang van volksgezondheid ”niet nodig”
27 november 2024
Woensdag vond het commissiedebat over bestrijdingsmiddelen plaats. Femke Wiersma, minister van LVVN, maakte de Tweede Kamer duidelijk dat e dit thema een stuk minder serieus neemt dan haar voorganger Pieter Adema (ChristenUnie), die op dit vlak toch ook geen milieufanaat was.
Wiersma zoekt nu naar redenen om het gedeeltelijke glyfosaatverbod, waar een Kamermeerderheid destijds om vroeg, niet uit te voeren. Ze heeft de Kamer laten weten dat ze dit plan alleen doorzet als aan een hele trits voorwaarden wordt voldaan. Zo moet het alternatief ‘voor de ondernemer in de praktijk doeltreffend, doelmatig, uitvoerbaar en betaalbaar’ zijn. Daarmee werpt de minister alvast een serie vaag geformuleerde drempels op, die ze later eventueel kan promoveren tot onoverkomelijk struikelblok.
De zorgen van omwonenden van bollenvelden, de teelt waarin het pesticidengebruik het hoogste is, bagatelliseert Wiersma. In het Kamerdebat verwijst ze woensdag keer op keer naar het Ctgb, dat al die bestrijdingsmiddelen ‘veilig’ voor de volksgezondheid heeft verklaard. Ze gaat voorbij aan het feit dat medewerkers van het beoordelingsorgaan een paar weken eerder in de Tweede Kamer toegaven dat hun beoordelingsmethode niet waterdicht is.
De BBB-minister zegt het wel belangrijk te vinden dat het pesticidengebruik daalt, maar ze wil dat bereiken met vrijwillige afspraken tussen boeren, leveranciers en afnemers. Adema verkende die vrijwillige route al met het mislukte landbouwakkoord, en al zijn voorgangers wisten de milieuproblemen in de landbouw evenmin op te lossen door ‘in gesprek te gaan met de sector’, maar dat deert Wiersma niet.
Over de gebrekkige naleving van de veiligheidsvoorschriften door boeren zegt Wiersma: ‘Het blijft een eerste verantwoordelijkheid van de telers om de wet na te leven en ik roep hen dan ook op om dat netjes te doen.’
Kamerlid Laura Bromet (GroenLinks-PvdA): ‘Dus de minister staat erbij en kijkt ernaar en de sector gaat het allemaal zelf oplossen. Dat is niet het idee dat ik heb van een overheid die burgers moet beschermen.’ Waarop Wiersma’s partijgenoot Pierik opmerkt: ‘Ik ben juist heel blij dat onze minister zo veel aandacht heeft voor de sector.’
Lees het hele artikel in de Volksrant
Bekijk het debat terug via Debat Direct.
Wet tegen landbouwgif dreigt na jaren van politiek gesteggel te sneuvelen
27 november 2024
Een wetsvoorstel dat het gebruik van een groot aantal gewasbeschermingsmiddelen fors moet beperken, dreigt na jaren van politiek debat alsnog te sneuvelen. Terwijl er in eerste instantie wél politieke steun voor was. Het is het resultaat van politiek getouwtrek waar uiteindelijk geen van de partijen blij mee is.
Aardige Buren op het NOS Journaal
26 november 2024
In het NOS Journaal van dinsdag 26 november kwam een item aan bod over rechtszaken rondom lelievelden. Eén van de groepen Aardige Buren, die in Sint Michielsgestel, kwam ook langs in het item.
Aanleiding voor het item was het commissiedebat over bestrijdingsmiddelen dat woensdag plaatsvindt. Het item, en het artikel dat NOS er ook aan wijdde, gaat over de groeiende zorgen van omwonenden over de gezondheidseffecten van lelieteelt. Minister Wiersma kondigde al aan onderzoek te willen gaan doen naar een veilige spuitvrije zone rondom woningen. Dit is echter voor veel bezorgde omwonenden niet voldoende, want onderzoek kan jaren duren.
Kijk het item terug via NPO
Lees hier het artikel op nos.nl
Naleving regels pesticidengebruik blijft allerbelabberdst, aldus NVWA
25 november 2024
De veiligheidsvoorschriften bij pesticidengebruik in de tuinbouw worden nog steeds zeer slecht nageleefd, waardoor mens en milieu meer risico lopen. Liefst 77 procent van de geïnspecteerde kersentelers overtrad dit jaar de regels. Dat blijkt uit nieuwe inspectieresultaten van de toezichthouder Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die de toezichthouder maandag op zijn website publiceerde. Landbouwminister Femke Wiersma schrijft in een Kamerbrief dat ze ‘bezorgd’ is over deze resultaten en dat ze die ‘zeer serieus’ neemt. Woensdag debatteert de Tweede Kamer over het grootschalige gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en onkruidverdelgers in de landbouw, en de risico’s die dat oplevert voor mens, dier en milieu.
Tijdens een voorlichtingssessie met deskundigen in de Tweede Kamer benadrukte de directeur van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) vorige week hoe belangrijk adequate handhaving en toezicht is. De NVWA is echter zwaar onderbemand, waardoor de pakkans voor overtreders klein is. Desondanks lijkt dit kabinet niet van plan de inspectiediensten te versterken. De experts wezen de Kamerleden erop dat er in Nederland op veel plekken – al dan niet verboden – gewasbeschermingsmiddelen worden aangetroffen die daar niet horen te zijn.
Lees het hele artikel in de Volkskrant.
Twee jaar geleden bleek uit inspecties door de NVWA nog dat 48% van de siertelers zich niet aan de regels hield. In het onderzoek van 2024 werden alleen kersentelers meegenomen, bollentelers bleven dus buiten schot.
Op deze gele glyfosaatkaart zie je waar boeren dat omstreden landbouwgif spuiten
23 november 2024
Elk voorjaar weer kleuren Nederlandse akkers geel door het omstreden bestrijdingsmiddel glyfosaat. Over hoeveel er van het middel wordt gebruikt en waar precies, is weinig bekend. Voor het eerst bracht Follow the Money aan de hand van satellietbeelden de gele hotspots in kaart – en de natuurgebieden, grondwaterbeschermingsgebieden en basisscholen daar in de buurt. Komende week debatteert de Kamer over een mogelijk verbod.
De bevindingen in het kort:
- Jaarlijks bespuiten boeren zo’n 42.000 hectare grond met glyfosaat of vergelijkbare onkruidverdelgers. Dat is een gebied ter grootte van vijf keer Terschelling.
- Glyfosaat wordt ook gebruikt in 108 grondwaterbeschermingsgebieden en in de buurt van 96 beschermde Natura 2000-gebieden en 176 basisscholen. 669 duizend Nederlanders wonen binnen 250 meter van een bespoten akker.
- Vooral in Noord-Brabant wordt veel gespoten. 11% van alle Brabanders woont binnen 250 meter van een bespoten akker.
Violette Geissen van de WUR, betrokken bij het SPRINT onderzoek: ‘Als glyfosaat uit de spuit komt, wordt een deel met de wind meegenomen. Dat daalt grotendeels binnen 250 meter neer. Maar vervolgens kan een nieuwe windvlaag het nog verder meevoeren. Daarnaast kan glyfosaat zich binden aan fijne bodemdeeltjes en huisstof dat via hogere luchtlagen overal terecht kan komen.’
Afgelopen vrijdag stuurde de minister een rapport van de WUR naar de Kamer. Daaruit bleek dat voor veel toepassingen – waaronder het doodspuiten van grasland en bepaalde akkers – alternatieven bestaan en ‘de inzet van glyfosaat in veel gevallen niet noodzakelijk’ is. De minister schreef aan de Tweede Kamer ‘spoedig’ met een reactie op het rapport te komen.
Lees het hele artikel van Follow The Money.
Lees ook de artikelen a.d.h.v. het FTM stuk in De Stentor, de Gelderlander en op NOS.nl
NH Nieuws over AARDige Buren in Noord-Holland
23 november 2024
Toen Gitta Visser vijf jaar geleden met haar gezin naar het huis aan de dijk verhuisde, wist ze dat hier af en toe bollen werden geteeld. Maar zoveel, dat was toen nog niet duidelijk. Eerst drie jaar achtereenvolgens sierteelt en tulpenbollen, komende maand gaan er pal naast haar huis ineens pootaardappelen de grond in.
Visser is één van die Noord-Hollanders die binnen een straal van 250 meter woont. Ze probeert al jaren via bestuurlijke wegen ambtenaren te overtuigen van de noodzaak van een oplossing. Haar belangrijkste inzet: spuitvrije zones, een soort buffers tussen woningen en landbouwgrond waar bestrijdingsmiddelen worden gebruikt.
Visser is niet de enige die zich zorgen maakt over bestrijdingsmiddelen in haar omgeving. In heel Noord-Holland verkennen buren van telers hun opties om bestrijdingsmiddelen buiten de deur te houden. In Haarlem strijdt Joost van den Bergh tegen glyfosaat en bestrijdingsmiddelen rond de wijk Ramplaankwartier en in Schagen heeft Marianne Nieuwlink zich aangesloten bij AARDige Buren. Daar vlak in de buurt heeft een inwoonster, die graag anoniem wil blijven, een overeenkomst gesloten met haar buurman over een spuitvrije zone.
Lees het hele artikel over AARDige Buren in Noord-Holland in NH Nieuws.
Rondetafelgesprek voor Kamerleden over bestrijdingsmiddelen
21 november 2024
Ter voorbereiding voor het commissiedebat op woensdag 27 november vond er afgelopen donderdag een rondetafelgesprek plaats. Hier konden Kamerleden zich laten informeren over het onderwerp. Verschillende experts werden uitgenodigd, van belangenbehartigers uit de sector tot wetenschappers en milieuorganisaties.
De experts mochten vooraf een position paper inleveren. Geert de Snoo, hoogleraar van Universiteit Leiden geeft een beknopt overzicht van de wetenschap over bestrijdingsmiddelen. Ook doet hij een aantal concrete beleidsvoorstellen. Lees het position paper hier.
Opvallend was dat iedereen het eens leek te zijn over het belang van centrale registratie van gebruikscijfers. Nu gebeurt dat niet, en weet dus niemand wat er precies wordt gespoten en hoeveel. Voor wetenschappers is dat erg lastig, maar ook voor bewoners die zich zorgen maken. Telers op hun beurt willen ook graag meer transparantie, aldus BO Akkerbouw en Agrifirm, want zij worden nu soms onterecht afgevallen.
Kijk hier het rondetafelgesprek terug en lees alle position papers van de experts.
AARDige Buren ondertekent brief Natuur & Milieu naar Kamerleden
21 november 2024
In de aanloop naar het rondetafelgesprek voor Kamerleden over bestrijdingsmiddelen, stuurde Natuur & Milieu een brief naar de leden van de Vaste Kamercommissie van het ministerie van LVVN. Samen met vele andere organisaties ondertekende AARDige Buren deze brief.
In de brief staan een aantal concrete verbeterpunten die de organisaties aanbevelen.
- Het Rijk dient (in het Besluit activiteiten leefomgeving) bij intensief bespoten teelten, ruime bufferstroken tot aan omwonenden en kwetsbare locaties (scholen, zorginstellingen etc.) in te stellen. Dit is in lijn met artikel 4 van Verordening 1107/2009, waarin staat dat lidstaten het voorzorgsbeginsel kunnen toepassen bij de toelating, en met recente rechtspraak van het Europese Hof van Justitie waarin is bepaald dat de bescherming van mens, dier en milieu voorgaat op de bescherming van gewassen.
- Om provincies richting te geven en te zorgen dat Natura 2000-gebieden niet nog verder verslechteren, dient het Rijk (in het Besluit kwaliteit leefomgeving) provincies te instrueren om in en bufferzones rondom Natura 2000-gebieden aan te wijzen waarin enkel biologische landbouw mag plaatsvinden. Dit geeft mede invulling aan de verplichting van Nederland om het gebruik van bestrijdingsmiddelen in Natura2000 gebieden te verbieden of minimaliseren (artikel 12 Richtlijn duurzaam gebruik pesticiden).
- Het Ctgb dient in te grijpen bij álle toegelaten stoffen waarbij de KRW-milieunormen structureel worden overschreden en niet enkel bij overschrijding van het (minder strenge) toelatingscriterium of bij overschrijdingen van de KRW-normen door prioritaire en specifiek verontreinigende stoffen.
- Het Ministerie van LVVN dient de ontwikkelde methoden voor de beoordeling van afspoeling en drainage naar het oppervlaktewater goed te keuren, zodat ook in Nederland (net als in de rest van Europa) in de risicobeoordeling naar alle emissieroutes naar het water wordt gekeken.
- Het wordt tijd dat de Minister de motie van de Kamer uitvoert, ons drinkwater gaat beschermen en het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in grondwaterbeschermingsgebieden verbiedt. Dit kan bijvoorbeeld een verbod op chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen zijn, in aanvulling op het verbod op prioritaire stoffen dat is opgenomen in artikel 27a Besluit gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Als overheidsorgaan is ook het Ctgb gehouden aan de Europese regels. Het Ctgb zou daarom in de gebruiksvoorschriften van chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen moeten opnemen dat zij niet in grondwaterbeschermingsgebieden gebruikt mogen worden.
Lees hier de hele brief.
Ctgb ziet zelf ook kansen voor betere beoordeling middelen (en gaat stapeleffect toetsen)
15 november 2024
Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) vindt zelf dat de beoordeling van gewasbeschermingsmiddelen nog beter kan. Vertegenwoordigers van het Ctgb hebben hierover donderdag uitleg gegeven tijdens een technische briefing in de Tweede Kamer over de werkwijze van organisatie.
Ctgb noemt drie beperking waar het naar eigen zeggen tegenaan loopt: 1) de cumulatieve effecten (stapeleffect) van de verschillende stoffen met een toxisch effect; 2) het verband tussen middelengebruik en neurodegeneratieve ziekten; 3) de verschillen tussen de toelatingsnormen van het Ctgb in het oppervlaktewater en de normen van de Kaderrichtlijn Water.
Het goede nieuws: ‘Vanaf volgend jaar neemt het Ctgb in de beoordeling van residuaanvragen mee wat al die verschillende stoffen met een toxisch effect samen doen. Voor de consument is daar een methodiek voor ontwikkeld.
Voor het hele milieu is het ingewikkelder. In het milieu moet je naar duizenden organismen krijgen. Dat duurt veel langer voor we een methode hebben.’
Op de andere twee punten wacht het Ctgb nog steeds op regelgeving vanuit de politiek.
Lees het hele artikel in de Nieuwe Oogst.
Utrecht laat zien dat het wél kan: verbod op nieuwe sierteelt met chemische middelen
14 november 2024
Utrecht stelt een provinciaal verbod in op nieuwe sier- en bollenteelt, zoals lelieteelt, met chemisch-synthetische gewasbeschermingsmiddelen. Een motie van GroenLinks, ingediend samen met PvdA, D66, Volt, Partij voor de Dieren en SP werd deze week aangenomen. met steun van de ChristenUnie.
In de provinciale Omgevingsverordening was al geregeld dat er geen nieuwe agrarische bedrijven mogen komen, licht GroenLinks toe. ‘Maar het is wel mogelijk voor bestaande bedrijven om naar een ander type agrarisch bedrijf om te schakelen. Zo zou bijvoorbeeld een melkveehouder met daarvoor geschikte grond ook sierteelt kunnen gaan bedrijven met chemische middelen. Dat is verleden tijd met de eerstvolgende wijziging van de provinciale Omgevingsverordening in 2026.’
Lees meer in Akkerwijzer, AgriHolland, of de website van GroenLinks
Huisarts waarschuwt voor gezondheidseffecten pesticiden in raadsvergadering Hof van Twente
6 november 2024
In de raadsvergadering in gemeente Hof van Twente sprak huisarts Luc de Vries zijn zorgen uit over de gezondheidseffecten van landbouwpesticiden. De Vries ziet steeds meer patiënten met Parkinson in zijn praktijk. En niet alleen Parkinson, maar ook andere neurodegeneratieve ziekten en leukemie, vaak bij jonge mensen.
De Vries benadrukt dat bij de beoordeling van pesticiden niet wordt gekeken naar de interactie tussen die middelen, alleen naar de effecten van die ene uitzonderlijke stof. Hij maakt een vergelijking met chemotherapie bij kankerbestrijding. Van de interactie tussen verschillende soorten chemotherapeutica weten we dat die elkaars toxiciteit ernstig versterken. ”Als we de ene week een chemotherapeuticum geven en de andere week een ander, is het effect veel minder dan als je een klein beetje van die twee stoffen bij elkaar doet – dat is veel giftiger.”
De Vries wijst naar het grote fonds in Frankrijk dat is opgericht voor nabestaanden van pesticidenslachtoffers. Hij vergelijkt de situatie in Drenthe met de asbest: ook dat ging eerst om een kleine groep mensen die zich zorgen maakte om de mensen die hier ziek van werden, pas vele jaren later werden deze gezondheidseffecten erkend door de wereld.
De Vries vraagt grondeigenaren én bestuurders om hun plicht na te komen om uit te zoeken wat er aan de hand is, en om geld niet als leidraad te nemen.
Bekijk het fragment hier.
NRC commentaar: Laat bloemen geen onderwerp worden van cultuuroorlogen
31 oktober 2024
De aanzwellende maatschappelijke discussie over sierbloemen en hun milieu-impact heeft alle ingrediënten om te ontaarden in polarisatie en het gevoel dat er wéér iets leuks wordt ‘gecanceld’. Zeker in Nederland zijn bloemen sterk verweven met tradities: van tulpenbollen tot bloemencorso’s tot ‘dank voor die bloemen’. Maar die tradities komen toch echt in een ander daglicht te staan.
Lees hier het commentaar van de redacteuren van NRC.
Volop pesticiden in slaapkamer, blijkt uit onderzoek: ‘De resultaten zijn verbijsterend’
28 oktober 2024
De pesticiden in de slaapkamers kwamen aan het licht tijdens een onderzoek van Velt, een non-profitorganisatie die onderzoek doet naar pesticiden. De organisatie onderzocht 112 slaapkamers in België en Nederland twee weken lang op de aanwezigheid van pesticiden.
Geert Gommers, pesticidenexpert bij Velt: ,,De resultaten zijn verbijsterend. In totaal vonden we 137 verschillende pesticiden terug. Gemiddeld 21 per slaapkamer. In één slaapkamer troffen we zelfs 52 pesticiden aan.” In 97 procent van de slaapkamers komen een of meerdere pesticiden voor die het kenmerk vertonen om giftig voor het zenuwstelsel te zijn. En 38 procent van de slaapkamers bevat een of meerdere pesticiden die kankerverwekkend zijn.
Volgens Gommers is landbouw de belangrijkste oorzaak van pesticiden in de slaapkamer. ,,Op basis van ons onderzoek kunnen we vaststellen dat 70 procent van de teruggevonden pesticiden toe te schrijven is aan het gebruik door een landbouwer in de buurt. Daarnaast kun je het zelf binnenbrengen door bijvoorbeeld muggenstekkers of conserveringsmiddel in kledij. En ook als je je huisdier behandelt tegen parasieten zoals vlooien of teken, kan dat ervoor zorgen dat er pesticiden in je slaapkamer zitten.”
Lees het artikel in Brabants Dagblad
Dat verdient een bloemetje? Nou, liever niet eigenlijk
28 oktober 2024
Wouter van Noort schrijft in het NRC over de teruggang van het gebruik van snijbloemen, boeketweigeraars en de bloem als cultureel symbool van Nederland.
Lees het artikel in NRC.
Onrust over gifgebruik door pioenenkwekerij: ‘Wij gaan nu uit van het ergste’
27 oktober 2024
Een groep omwonenden in Tricht maakt zich zorgen over pioenrozenteelt nabij hun woningen. Het eerste perceel al aangeplant, terwijl de leden van werkgroep ‘Stop Pioenrozen Tricht’, nog met veel vragen zitten. De werkgroep, voorstander van biologische teelt, wil weten welke bestrijdingsmiddelen de teler wil gebruiken en wanneer hij van plan is te gaan spuiten. Zonder ‘spuitplan’ weten bewoners niet waar zij toe zijn én of zij mogelijk gezondheidsrisico’s lopen. “Zolang hij niet transparant is, kunnen wij eigenlijk alleen maar uitgaan van het ergste”, vindt Buck.
Cijfers over middelengebruik in de pioenrozenteelt zijn niet bekend. Telers zijn niet verplicht om hun middelengebruik te registreren en CBS becijfert alleen een selectie van teelten. Van andere bollen, zoals lelies en tulpen, is bekend dat er vele malen meer op wordt gespoten dan op voedselgewassen.
Lees het hele artikel op de website van Pointer.
Doorbraak: rechter oordeelt dat Provincie Friesland impact van bestrijdingsmiddelen op natuur beter moet onderbouwen
25 oktober 2024
De Provincie Friesland leverde niet genoeg bewijs om lelieteelt met bestrijdingsmiddelen rond het Natura 2000-gebied Drents-Friese Wold en Leggelderveld toe te staan, zo heeft de rechtbank van Noord-Nederland besloten. De uitspraak kan volgens burgerinitiatief Meten = Weten een precedent zijn voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen in heel Nederland.
In 2021 verzocht het burgercollectief de provincie Friesland officieel om te handhaven op het spuiten van bestrijdingsmiddelen op lelies bij het Drent-Friese Natura 2000-gebied Wold en Leggelerveld. Bestrijdingsmiddelen die bij de teelt van lelies worden gebruikt kunnen volgens Meten = Weten in het natuurgebied terechtkomen en schade veroorzaken. Handhaven zou betekenen dat het spuiten in strijd is met de Wet Natuurbescherming en de provincie er tegen op moet treden.
Toen de provincie het verzoek afsloeg, stapte de groep naar de rechter. Deze heeft nu besloten dat Friesland onvoldoende bewijs leverde om het handhavingsverzoek naast zich neer te leggen. Volgens de rechter heeft de provincie onvoldoende gemotiveerd dat de gebruikte bestrijdingsmiddelen geen significante negatieve effecten op het natuurgebied zouden hebben. Zo is het argument dat de gebruikte bestrijdingsmiddelen in Nederland toegestaan zijn onvoldoende en is ook de stelling dat een natuurtoets te moeilijk of duur zou zijn volgens de rechter ongeldig. De provincie moet nu opnieuw onderzoeken of een natuurvergunning nodig is voor lelieteelt op de twee percelen.
Lees over de uitspraak in Trouw, De Stentor, het AD, Boerderij en Omprop Fryslan.
Neurotoxische effecten chemische cocktails hoger dan individuele stoffen in ”veilige” concentraties
24 oktober 2024
Een belangrijke publicatie in Science toont aan dat bloed van zwangere vrouwen honderden verschillende chemicaliën bevat. Toen neurotoxiciteit van deze chemicaliën werd getest, bleken mengsels van verschillende chemicaliën veel giftiger dan elk van de chemicaliën afzonderlijk, bij concentraties die afzonderlijk veilig werden geacht.
Het onderzoek toont dus aan dat de neurotoxische effecten van chemische mengsels additief zijn. Het cocktaileffect werd niet specifiek voor pesticiden aangetoond. Pesticiden waren de op één na grootste groep chemicaliën die werd aangetroffen, maar ze waren niet de dominante chemische groep in het neurotoxische effect. Chemische stoffen die worden toegeschreven aan de industrie en consumptiegoederen waren de belangrijkste veroorzakers van de neurotoxische effecten in mengsels. Maar ook het effect van pesticiden op neurotoxiciteit is significant bewezen. Dat consumptiegoederen en persoonlijke verzorgingsproducten meer worden gevonden is logisch, want deze producten worden gemaakt voor consumenten, in tegenstelling tot pesticiden.
De meest voorkomende neurotoxische effecten waren het remmen van neurietuitgroei, een proces essentieel voor hersenontwikkeling.
Lees het onderzoek via de website van Science.
Gemeente Zutphen doet bloemen in de ban
21 oktober 2024
Namens de Partij voor de Dieren kwam Iris Vellema met het voorstel: de gemeente geeft voortaan geen feestelijk boeket meer als bedankje of felicitatie. Ze kreeg een kleine meerderheid van de gemeenteraadsleden met zich mee.
,,We zijn niet tegen tradities. Maar als tradities mensen, dieren en het klimaat schaden, dan moet je op zoek gaan naar alternatieven die hetzelfde doel hebben, maar minder schadelijk zijn. En minstens even leuk, of leuker. Dat heet in de volksmond een upgrade’’, zegt Vellema.
Ze wijst daarbij onder meer op een onderzoek van Milieu Centraal. De CO2-uitstoot voor een gemiddelde verse bos bloemen is gemiddeld 4 kilogram. Ter vergelijking: dat staat gelijk aan 20 kilometer met de auto rijden. Daarnaast worden bloemen volgens Vellema vaak wordt aangevoerd uit landen buiten Europa, waar bestrijdingsmiddelen worden gebruikt die hier verboden zijn.
,,Daarnaast staan bloemen één week voor ze verwelken en in de container belanden. Laten we deze traditie een upgrade geven en de weggooicultuur vermijden. Dat fleurige bosje bloemen op tafel heeft grote gevolgen.’’
Lees het artikel in De Stentor of in de Volkskrant
Mix van bestrijdingsmiddelen in sloten en plassen is een ‘dodelijke cocktail’
15 oktober 2024
Goedgekeurde bestrijdingsmiddelen vormen in rivieren, sloten en meren een “dodelijke cocktail” voor dieren en planten in het water. De middelen blijven individueel allemaal onder de goedgekeurde norm, maar zijn als mengsel giftig.
Steeds meer waterdieren en -planten verdwijnen door de giftige combinatie van verschillende bestrijdingsmiddelen. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden en het RIVM. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat vroeg het Leidse Centrum voor Milieuwetenschappen (CML) en het RIVM om onderzoek te doen naar het effect van mengsels van bestrijdingsmiddelen op waterleven.
Lees het artikel op Nu.nl
Lees het hele persbericht van Universiteit Leiden.
Commissievergadering in Hilvarenbeek over lelieteelt: bewoners maken zich zorgen
19 oktober 2024
Een groep omwonenden van een lelieveld maakt zich zorgen en toog naar het gemeentehuis in Hilvarenbeek. HOI Werkt, de grootste politieke fractie in Hilvarenbeek, belegde donderdag een vergadering over het fenomeen lelie- en pioenrozenteelt. Nu steeds meer boerenbedrijven in Hilvarenbeek stoppen, wordt landbouwgrond steeds vaker aangeboden om te pachten. Lelie- en pioenrozentelers, die elk jaar nieuwe percelen zoeken, maken daar in toenemende mate gebruik van. HOI Werkt is daar bezorgd over. Een zorg die wethouder Cathy Noordergraaf (CDA) deelt omdat bij deze bollenteelt bovenmatig veel bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. ‘Zorgwekkend’, maar Hilvarenbeek kan niet heel veel doen, aldus Noordergraaf. ,,De provincie komt in januari met een plan van aanpak. Dat is het bevoegd gezag.”
Maria Spaninks sprak namens veertien van haar buurtgenoten in Baarschot. Zij kregen van de GGD het advies om ramen en deuren gesloten te houden als het lelieveld vlakbij haar huis wordt bespoten. Dat is zes maanden lang om de vijf dagen aan de hand geweest dit jaar. ,,Na het spuiten is het bestrijdingsmiddel niet meteen weg. Dit blijft nog uren, zelfs dagen in de lucht hangen.”
Bij het commissiedebat waren ook lelieteler Leo van de Westelaken en Bart Rijnen van ZLTO aanwezig. Zij verdedigden de lelieteelt.
Lees het hele artikel in Brabants Dagblad.
Of kijk de commissievergadering terug.
NRC: Het zakelijke belang bij de lelieteelt woog zwaarder dan de onzekere gezondheidsrisico’s voor het gezin
15 oktober 2024
NRC schreef een artikel over de zaak van de groep Aardige Buren in Sint Michielsgestel. Over hoe de belangen van de teler uiteindelijk zwaarder wogen dan de gezondheid van de omwonenden, ondanks dat de rechter erkent dat de gezondheidsrisico’s onzeker zijn en dat de huidige toelatingsprocedures geen rekening houden met mogelijke risico’s op neurodegeneratieve aandoeningen.
Lees het stuk op de website van NRC.
Doodsoorzaak dochter van Franse bloemist erkend: kwam door pesticiden
11 oktober 2024
De 11-jarige dochter van de bloemist overleed aan leukemie. Na eigen onderzoek, en na onderzoek van het Franse fonds voor pesticideslachtoffers werd officieel erkend dat de leukemie veroorzaakt is door de vele bestrijdingsmiddelen waarmee Emmy’s moeder in aanraking is gekomen tijdens haar zwangerschap. Ze hebben recht op een schadevergoeding van 25.000 euro per ouder.
Het RIVM waarschuwt mensen met een kinderwens voor het werken met bestrijdingsmiddelen. Er wordt onder meer gewezen op de risico’s voor het (ongeboren) kind, waarbij wordt genoemd dat het kind een vergrote kans heeft op kanker.
Lees het artikel op NOS.nl.
Aan nicotine verwant landbouwgif bijzonder desastreus voor vogels
10 oktober 2024
Hoewel neonicotinoïden binnen de EU grotendeels verboden zijn, worden ze wereldwijd nog steeds gebruikt. Uit eerder onderzoek is al bekend dat neonicotinoïden zeer schadelijk zijn voor bijen en hommels, die onmisbaar zijn voor de bestuiving van gewassen. Deze middelen vormen daarmee een gevaar voor de biodiversiteit en de wereldvoedselvoorziening. Binnen de EU zijn er echter nog steeds uitzonderingen op het verbod mogelijk, waarbij de akkerbouw via ‘noodvergunningen’ toch toestemming kan krijgen voor het gebruik ervan.
Lees het hele artikel in het NRC.
Lelieteler in Opsterland moet stoppen na handhavingsverzoek Meten=Weten
7 oktober 2024
De gemeente Opsterland heeft een lelieteler last onder dwangsom opgelegd. Hij mag nog wel lelies oogsten, maar geen nieuwe lelies meer planten en bestrijdingsmiddelen gebruiken.
Het handhavingsverzoek dat Meten=Weten hierover had ingediend is toegewezen. Sierteelt is namelijk niet toegestaan volgens het lokale bestemmingsplan voor het buitengebied.
Lees ook dit artikel Omrop Fryslân
Dit is er nodig voor een gifvrij Brabant: vier milieuorganisaties doen oproep aan provincie
7 oktober 2024
Gun de burger, boer en natuur in Brabant een gifvrij leven. Dat is de oproep die vier bestuurders van Brabantse organisaties op het gebied van natuur en milieu doen aan de provincie in een opinieartikel in het Brabants Dagblad.
Op 20 september kwam de aanpak van bestrijdingsmiddelen aan bod tijdens een bijeenkomst van de Provinciale Staten over de plannen van de provincie op het gebied van landbouw en voedsel. Gedeputeerde Marc Oudenhoven zegde toe in het eerste kwartaal van 2025 met een actieplan te komen.
”Wij roepen de provincie Noord-Brabant op in dit actieplan te verbieden dat intensieve teelten (zoals de lelieteelt) plaatsvinden nabij woonwijken en natuurgebieden, zoals meerdere rechters bepaald hebben. En bovenal: ga snel aan de slag met het uitvoeren van het actieplan en neem de Brabantse gemeenten mee!”
Lees het hele artikel in het Brabants Dagblad.
Zembla over invloed industrie op onderzoek omtrent glyfosaat en kanker
30 september 2024
In de nieuwe uitzending van Zembla stond glyfosaat en het onderzoek naar kankerverwekkendheid van het middel centraal. Zembla ontdekte onder andere dat het oordeel van de Nederlandse pesticide-autoriteit Ctgb dat glyfosaat niet kankerverwekkend is, mede gebaseerd op publicaties van een controversiële Amerikaanse statisticus.
Het toelatingsrapport van glyfosaat schrijft het Ctgb baseert zich op het onderzoek dat deze wetenschapper deet en waaruit zou blijken dat tumoren die gevonden werden bij proefdieren die zijn blootgesteld aan glyfosaat, mogelijk kunnen worden verklaard door ‘toeval.’
De statisticus werd royaal betaald door Bayer. Aan de publicatie schreef ook een voormalig consultant van pesticide-fabrikant Monsanto mee.
Kijk de aflevering terug via de website van Zembla.
Of lees het artikel over het omstreden onderzoek.
Kankerrisico door pesticiden decennialang ‘verkeerd’ ingeschat
16 september 2024
Bij de toelating van bestrijdingsmiddelen wordt een “verkeerde” rekenmethode gebruikt, waardoor kankerverwekkende effecten worden onderschat. Dat zegt hoogleraar Milieubiologie Geert de Snoo (Universiteit Leiden, NIOO-KNAW). Hij spreekt van “slechte wetenschap” en “slechte statistiek”. De Snoo roept op tot herbeoordeling van alle toegelaten bestrijdingsmiddelen. De oproep van De Snoo wordt ondersteund door andere toonaangevende deskundigen.
Lees het artikel op de site van Zembla.
Er verscheen ook een artikel over in Trouw.
Hoger beroep in zaak Sevenum
9 september 2024
De teler in de zaak Sevenum, die afgelopen voorjaar werd gewonnen door de bewoners, is in hoger beroep gegaan. De advocaat van de omwonenden heeft met een Memorie van Antwoord gereageerd op de Memorie van grieven van de teler. Hierbij heeft emeritus hoogleraar Prof. dr. Martin van den Berg opgetreden als deskundige. Hij schreef een deskundigenverklaring over de gezondheidsrisico’s van de door de teler gebruikte middelen.
De zittingsdatum van het hoger beroep is nog niet bekend.
Overheid geeft chemiegigant Bayer vrij spel
4 september 2024
Vorige maand publiceerde chemiegigant Bayer haar halfjaarcijfers. Het bedrijf rapporteerde een flinke toename in de verkoop van producten met glyfosaat. Deze producten zijn volgens het bedrijf aanzienlijk goedkoper geworden.
De directie en aandeelhouders zullen ongetwijfeld hebben gejuicht bij de hoge verkoopcijfers van het middel, dat ondanks de slechte reputatie wederom met grote hoeveelheden over de akkers werd gesproeid, in onze sloten terechtkwam en in de bloedbaan van agrariërs en omwonenden. Voor iedereen die zich zorgen maakt over glyfosaat vanwege zijn of haar gezondheid, de waterkwaliteit of de insectenstand, zijn dit soort berichten op zijn minst ontmoedigend. Toch is het vooral interessant om te kijken welke rol de Nederlandse overheid hierin speelt. Of beter gezegd: vooral niet heeft gespeeld.
Lees het hele artikel in NRC.
Opinie: Gemeenten, bescherm burger, bij en boer met bufferzones tegen landbouwgif
28 augustus 2024
Op het platteland zien Nederlanders de gifspuit van hun buren soms wekelijks langsrijden. Met de nieuwe Omgevingswet kunnen gemeenten daar zelf iets aan doen door afstandsnormen in te voeren tussen woningen en het gebruik van landbouwgif.
AARDige Buren roept alle gemeenten daarom op: bescherm burger, boer en bij tegen de gevaren van landbouwgif; verbied de gangbare bollenteelt, zeker in de buurt van mensen en kwetsbare natuur en water, en stel voldoende ruime spuitvrije zones in voor andere niet-biologische teelten.
Het artikel werd geplaatst in de Volkskrant op 28 augustus 2024. Lees het hele opinie-artikel hier.
Vergroot het eten van bespoten fruit de kans op parkinson?
26 augustus 2024
In Nederland hebben ruim 60.000 mensen de aandoening. De patiëntentoename gaat sneller dan je alleen op grond van de vergrijzing zou verwachten, zegt Hoff. “Er zijn dus duidelijk omgevingsfactoren. Er is een helder verband tussen gewasbestrijdingsmiddelen en parkinson. In Frankrijk zie je in de wijnbouwgebieden duidelijke pieken in het aantal diagnoses. Boeren hebben 40 procent meer kans om de ziekte te krijgen.”
Hoff adviseert consumenten om groente en fruit altijd grondig te wassen en bij voorkeur biologische producten te eten. “Al realiseer ik me dat niet iedereen dat kan betalen.” Bartstra wijst erop dat zacht fruit – blauwe bessen, aardbeien – meer pesticiden bevat dan sinaasappels of avocado’s, waar het vruchtvlees schuilt achter een dikkere schil.
Lees het hele artikel op NRC.nl
‘Cocktail van pesticiden’ en kankerverwekkende stoffen nu ook in beschermde natuur
18 augustus 2024
Niet alleen boeren en burgers die dichtbij akkers wonen maar bijna iedereen ademt dagelijks een ‘cocktail van pesticiden’ in. Uit nieuw onderzoek van burgerinitiatief Meten = Weten blijkt dat zelfs beschermde natuur wordt bedekt onder een ‘deken van landbouwgif’ en zelfs verboden bestrijdingsmiddelen. Dit kan verklaren waarom ‘het zo slecht gaat met de biodiversiteit’, denken experts.
Lees het hele artikel op NOS.
Het gehele onderzoek ”Schone Sier”, ondersteund door Aardige Buren, is te lezen via de website van Meten = Weten
Amerikaans onderzoek: risico op kanker door pesticiden vergelijkbaar met roken
25 juli 2024
Uit een nieuw grootschalig Amerikaans onderzoek blijkt: risico’s op kanker worden significant verhoogd door pesticidegebruik in de omgeving. De onderzoekers hebben deze relatie grondig bekeken door verschillende factoren mee te nemen, zoals roken, sociaal-economische kwetsbaarheid en landbouwgrond per regio. De onderzoekers ontdekten dat het gebruik van pesticiden, waaronder glyfosaat, het risico op verschillende soorten kanker, zoals leukemie en longkanker, significant verhoogt. Dit risico kan vergelijkbaar zijn met dat van roken voor sommige kankersoorten. Dit onderzoek is het eerste dat uitgebreide schattingen biedt van kankergevallen die specifiek te wijten zijn aan landbouwpesticiden.
Lees hier het hele onderzoek.
Weer legt rechter gifgebruik aan banden – Sint-Michielsgestel
19 juli 2024
De rechtbank in Den Bosch heeft vandaag omwonenden deels gelijk gegeven. De teler mag nog 6 middelen spuiten in hele kleine hoeveelheden. De omwonenden hebben een gemengd gevoel. Lees de uitspraak en het persbericht.
De bollensector vertelde vóór de uitspraak tegen het AD dat de rechtszaken zo oneerlijk zijn, want lelietelers belanden in de rechtbank terwijl op spruitjes ook middelen worden gespoten. Dat het gemiddelde gebruik ongeveer 40x hoger is in lelieteelt dan in spruitjes, is nou precies de reden daarvoor. Lees hier het artikel.
Podcast Red de Lente: Help, mijn buur spuit pesticiden!
15 juli 2024
In het derde seizoen van de podcastserie Red de Lente passeert ook Aardige Buren de revue. In deze aflevering worden Marjan Minnesma (Urgenda), Roel Vermeulen (RIVM) geïnterviewd, evenals de adjunct-directeur van het Ctgb Nicole van Straten.
Beluister de aflevering op Spotify.
Kijk voor meer informatie op https://reddelente.nl/.
Ook Vitens keert zich tegen bollenteelt in waterwingebieden
11 juli 2024
Vitens staat niet meer achter een eerdere proef met lelieteelt in een waterwingebied in Ommen.
Vitens zegt zelf niet blind te zijn voor de ontwikkelingen die er spelen. Omdat in de bollenteelt veel bestrijdingsmiddelen worde ngebruikt, gaat deze specifieke vorm van landbouw naar mening van Vitens niet samen met drinkwaterwinning.
Ook Landschap Overijssel wil bollenteelt de provincie uit.
Lees het artikel in Hier in Salland.
D66 wil landelijk verbod bollenteelt in waterwingebieden
10 juli 2024
Als het aan D66 ligt, krijgt het Gelderse verbod om niet-biologische bloembollenteelt te verbieden in waterwingebieden landelijk navolging. Anne-Marijke Podt stelde Kamervragen en wilde van de minister weten of er meer provincies zijn die bollenteelt in waterwingebieden willen verbieden.
Zij vroeg de minister ook welke mogelijke barrières er zijn voor het instellen van zo’n verbod en welke mogelijkheden de minister heeft om medeoverheden te ondersteunen bij het instellen van beperkingen op activiteiten in waterwingebieden die de kwaliteit van het grondwater aantasten.
Lees het artikel in Akkerwijzer.
Inwoners Sint-Michielsgestel stappen naar rechter voor lelieteelt
8 juli 2024
Bijna vijftig omwonenden van de leliebollenkwekerij van Leo van de Westelaken maken zich ernstige zorgen over hun gezondheid.
De teler in kwestie bagatelliseerde al meerdere malen de gevaren van pesticiden in de media en de gesprekken liepen op niets uit. Daarom stapten zij naar de rechter. Op 8 juli was de zitting, waarbij ook emeritus hoogleraar toxicologie Martin van den Berg aanwezig was om Marijn Kingma, de advocaat van de omwonenden, te ondersteunen.
Lees het artikel in Brabants Dagblad.
Lees alles over de zaak op de AARDige Buren-pagina van Sint-Michielsgestel.
Hilvarenbeek wil teelt van lelies en pioenrozen zo moeilijk mogelijk maken
6 juli 2024
Gemeente Hilvarenbeek verbiedt de teelten in elk geval op alle landbouwgrond die de gemeente zelf verpacht. ,,Het is een van de meest belastende teelten. Ook zijn er risico’s voor de gezondheid van onze burgers. Dat moet je allemaal niet willen”, geeft wethouder Piet Machielsen aan. Daarom heeft hij in de randvoorwaarden van de nieuwe omgevingsvisie voor Hilvarenbeek opgenomen dat er normen komen voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Daar heeft Machielsen over gesproken met ZLTO in Hilvarenbeek.
Lees het artikel in AD.
Provincie Gelderland wil bollenteelt nabij waterwingebieden verbieden
3 juli 2024
Volgens Europese richtlijnen mogen er geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt in en nabij waterwingebieden. Uit het recent verschenen rapport van Natuur & Milieu blijkt dat veel provincies zich niet houden aan deze Europese richtlijn.
Gelderland heeft nu als eerste provincie besloten een stop te zetten op bollenteelt nabij waterwingebieden. Dit nadat bleek dat op zeven winningsplekken de concentraties bestrijdingsmiddelen te hoog is. Een groot deel daarvan is afkomstig uit de bollenteelt.
Gezondheidsraad: ernstige bedreiging voor menselijke gezondheid door toename resistente schimmels, fungiciden belangrijke oorzaak
2 juli 2024
Steeds meer schimmelinfecties zijn niet meer met medicijnen te behandelen. Deze toenemende resistentie wordt een steeds groter probleem voor patiënten en artsen. De Gezondheidsraad noemt het in een Advies aan de overheid ‘een ernstige bedreiging voor de gezondheidszorg’. Eén oorzaak van die toenemende resistentie is het gebruik van schimmelbestrijdingsmiddelen in de landbouw.
Lees de artikelen op de site van Radboud UMC en Scientias.
Nieuw rapport Meten = Weten: bestrijdingsmiddelen zijn het hele jaar door in de omgeving terug te vinden
17 juni 2024
Tientallen bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en sierteelt zijn ook na lange tijd nog terug te vinden in de omgeving. Ook als er op meer dan een kilometer van de dichtstbijzijnde akker wordt gemeten. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het burgercollectief Meten=Weten. Zij deden een jaar lang metingen in onder andere Natura 2000 gebieden. Zelfs in luchtfilters en eikenbomen op grote afstand van een akker werden tientallen verschillende soorten bestrijdingsmiddelen gevonden.
Lees de artikelen in Trouw en op de NOS site.
Lees het hele rapport hier.
Het label ‘bijvriendelijk’ in tuincentra is vaak nog giftig
4 juni 2024
Wil je iets goeds doen voor de wereld en ook je tuin of balkon opfleuren? Richt die dan bij-vriendelijk in. Tip één: ga niet zomaar naar het tuincentrum om je karretje vol te laden. Planten die in het tuincentrum als bijvriendelijk gelabeld zijn, zijn soms bespoten met gif dat schadelijk is voor bijen. Keuringsdienst van Waarde maakte hier in 2021 een aflevering over.
Bij een test uit 2023 werden op 80 procent van de planten van tuincentra residuen van bestrijdingsmiddelen gevonden. Ook op bijvriendelijke planten, zoals lavendel en vlinderstruiken.
- Lees het hele artikel in Trouw
- Vind tips voor het kopen van gifvrije planten en bloemen op onze webpagina Jouw buurt gezond.
Item in tv-programma Even tot hier (BNNVARA) over pesticiden en Parkinson
12 mei 2024
In het programma ”Even tot hier” van BNNVARA afgelopen zondag kwam het onderwerp pesticiden ruim aan bod. De Sevenumzaak en de neutrale stem van Adema over glyfosaat kwamen o.a. aan bod. Aan het woord kwam ook Agnes, opgegroeid in de bollenstreek. Agnes heeft Parkinson, net als leden uit wel negen gezinnen uit de straat waar zij opgroeide.
Bekijk het hele item terug (v.a. 0:28.00)
Rapport Natuur & Milieu: Nederland schendt Europese richtlijn voor duurzaam gebruik pesticiden
10 mei 2024
Om beschermde natuur en waterwinning te beschermen is in 2009 de Europese richtlijn voor duurzaam gebruik van pesticiden afgesproken. Vanaf 2012 moet Nederland aan die regels voldoen, maar daar is nog weinig van terecht gekomen. “Het is onbestaanbaar dat Nederland zich niet houdt aan wetgeving die het zelf in Brussel heeft afgesproken”, zegt Anne de Vries, jurist bij Natuur & Milieu. De milieuorganisatie onderzocht welke regels van toepassing zijn in grondwaterbeschermingsgebieden, in de buurt van oppervlaktewater en in Europees beschermde Natura 2000-gebieden.
Op de website van N&M vind je het hele onderzoek.
Lees ook het artikel in Trouw van 10 mei 2024.
Rechter in Limburg: geen lelieteelt naast woonwijk vanwege gezondheidsrisico’s
8 mei 2024
Bewoners in het Limburgse Sevenum kunnen weer rustig ademhalen. De voorzieningenrechter in Roermond gaf hen gelijk: een lelieveld naast hun woonwijk brengt té grote gezondheidsrisico’s met zich mee. De bestrijdingsmiddelen die de teler wilde gebruiken kunnen leiden tot gezondheidsschade. Vooral jonge en ongeboren kinderen lopen risico. Bovendien oordeelt de rechter: de teler kan ook een ander – minder schadelijk gewas – telen op het perceel. Ook oordeelt de rechter dat de voedselzekerheid niet in het geding komt, aangezien lelies een luxeproduct zijn. De rechter legt daarom een verbod op om bestrijdingsmiddelen te gebruiken voor de lelieteelt naast de woonwijk.
Lees meer.
Europese Hof oordeelt over Ctgb: beleid niet in lijn met Europese richtlijn
25 april 2024
Het Europese Hof van Justitie heeft vandaag geoordeeld over het toelatingsbeleid van het Ctgb. Het beleid van het Ctgb is volgens het Europese Hof in strijd met de Europese richtlijn op dit gebied.
Het Hof heeft onder andere bepaald dat:
- De bescherming van de gezondheid van mens en dier en van het milieu „voorrang moet hebben” op de verbetering van de teelt van planten;
- Zowel het Ctgb als lidstaten er niet van worden weerhouden om het voorzorgsbeginsel toe te passen wanneer er wetenschappelijk gezien onzekerheid bestaat over de risico’s voor de gezondheid van mens en dier of voor het milieu. Als een ander Europees land een middel heeft goedgekeurd, kan Nederland daar dus van afwijken als blijkt dat dit land niet de meest recente wetenschappelijke inzichten heeft toegepast;
- Nieuwe bestrijdingsmiddelen wel degelijk moeten worden onderzocht op hormoonverstorende werking;
- Onderzoek niet alleen aan de hand van protocollen moet worden gedaan, maar alle meest actuele beschikbare betrouwbare wetenschappelijke en technische kennis moet daarbij worden betrokken.
Een aantal geweldige uitspraken die goed bruikbaar zijn in de leliezaken. Het arrest geeft daarnaast ook allerlei handvatten om de herbeoordeling van glyfosaat aan te vechten.
Lees het hele arrest van het Hof.
Of lees dit artikel over het arrest op Duurzaamnieuws.nl.
Gezondheidsraad: blootstelling aan chemische stoffen moet beter worden gemeten
25 april 2024
De Gezondheidsraad schrijft donderdag in een advies dat Nederland de aanwezigheid van chemische stoffen in urine en bloed van mensen moet gaan meten. Het gaat dan onder andere om bestrijdingsmiddelen en pfas. Dat gebeurt momenteel nog te weinig: hooguit vinden metingen bij mensen nu incidenteel plaats na maatschappelijke onrust, bijvoorbeeld rond vervuilende fabrieken zoals van PFAS-producent Chemours in Dordrecht.
Zonder zulke gegevens is niet goed vast te stellen in hoeverre mensen te hoge doseringen binnenkrijgen van stoffen waarmee ze elke dag in aanraking komen, via bijvoorbeeld huishoudelijke producten maar ook voedsel, drinkwater en medicijnen. „We missen een goede manier om te controleren of beleid effectief is, en zicht op hoe stoffen ophopen in het lichaam”, zegt Marianne Geleijnse, vicevoorzitter van de Gezondheidsraad.
Lees het advies op de website van de Gezondheidsraad.
Lees ook de artikelen in NRC en de Volkskrant.
AARDige Buren & lelieteelt op radio & tv
22 april 2024
De afgelopen week was er veel media-aandacht voor de zaak in Sevenum en over lelieteelt in het algemeen. Hier alle items op een rijtje:
- Aankondiging rechtszaak Sevenum Nieuwsuur d.d. 17 april 2024
- NOS Radio 1 Journaal over Sevenum d.d. 18 april 2024 (v.a. 1:36.00)
- NOS Achtuurjournaal Over Sevenum d.d. 18 april 2024
- RTL Nieuws over Sevenum 19:30 d.d. 18 april 2024
- Dolf Janssen over Sevenum in Spraakmakers Radio 1 d.d. 19 april 2024 (v.a. 0:46.00)
- Feit of Fictie Radio 1, d.d. 19 april 2024. De lelieteelt brengt gemiddeld 7 keer zoveel gif met zich mee dan welk gewas dan ook?
- NieuwsBV Radio 1 d.d. 23 april 2024, gesprek tussen Jaap Bond en Ton van der Ham (Zembla) (v.a. 0:12.20)
Opiniestuk AARDige Buren in reactie op Jaap Bond in Akkerwijzer
22 april 2024
AARDige Buren Jonna en Laura schreven in Akkerwijzer een brief als reactie op het interview met Jaap Bond. In dat interview, dat vorige week in de krant stond, poogt de voorzitter van de KAVB de zorgen weg te nemen over bollenteelt. Jonna en Laura vragen in hun brief aan alle boerenorganisaties: voor welke boeren wil je eigenlijk opkomen? Voor de boeren die vooruitkijken en die zorgdragen voor hun omgeving en de gezondheid van de volgende generaties? Of voor die paar lelietelers die met grote negatieve impact voor persoonlijk gewin gaan ten koste van het imago van anderen?
Lees het opiniestuk van AARDige Buren op Akkerwijzer, d.d. 22 april 2024
Parkinson nu ook in Duitsland gekenmerkt als beroepsziekte
19 april 2024
Na Frankrijk en Italië heeft nu ook Duitsland de ziekte van Parkinson als gevolg van het gebruik van pesticiden als beroepsziekte bestempeld. Het Medisch Deskundigen Adviescollege van het federale ministerie van Sociale Zaken heeft dat besloten.
Als een boer in diens beroepsleven minimaal 100 dagen bestrijdingsmiddelen heeft gebruikt, wordt aan het criterium van een beroepsziekte voldaan met een bevestigde diagnose van Parkinson. Zij hebben recht op een vergoeding als zij door parkinson minder kunnen werken.
De logische vervolgvraag, zoals het Algemeen Dagblad terecht kopt: waarom nog niet in Nederland?
Ons (oude) landbouwgif nekt de bijen en zweefvliegen
19 april 2024
Zweefvliegen verdwijnen in rap tempo uit Nederland. De afgelopen dertig jaar verliep dat nog veel sneller dan in de jaren daarvoor. Inmiddels sterven jaarlijks 2,5 keer zoveel soorten zweefvliegen als soorten wilde bijen uit, schrijven onderzoekers van EIS Kenniscentrum Insecten in een wetenschappelijk artikel dat ze deze week publiceerden.
De gebruikelijke reactie van onderzoekers van de Wageningen Universiteit en de Nederlandse Bijenhoudersvereniging op bijensterfte is dat de varraomijt heeft toegeslagen. Copijn denkt dat er meer aan de hand is. Vorig jaar liet ze zes monsters van honing, bijenraat en bijen analyseren: er bleken resten van 35 soorten pesticiden in te zitten, waaronder elf verboden middelen en drie pfas-verbindingen.
Lees het hele artikel in Trouw, d.d. 19 april 2024
Nederlandse export van bloembollen groeide met ruim 30 procent in vijf jaar
19 april 2024
Nederland verbouwt en exporteert steeds meer bloembollen, blijkt uit een telling van het CBS. in 2022 werd voor ruim een miljard euro aan bloembollen uitgevoerd, blijkt uit een telling die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag heeft gepubliceerd. Dat is ruim 30 procent meer dan vijf jaar daarvoor. Binnen tien jaar is de landbouwgrond die in Nederland wordt gebruikt voor bloembollen met 21 procent toegenomen, naar ruim 28 duizend hectare in 2023.
Lees het artikel in NRC Handelsblad d.d. 19 april 2024
Lees het artikel op de website van CBS d.d. 19 april 2024
NOS Achtuurjournaal en RTL Nieuws over leliezaak Sevenum
18 april 2024
Brede media-aandacht op de dag van de zitting in de rechtbank Roermond, waar donderdag het kort geding voor de zaak in Sevenum plaatsvond. Zowel in het Zesuurjournaal als het Achtuurjournaal zond de NOS een item uit. Ook RTL Nieuws gaf uitgebreid aandacht aan de zaak in het nieuws van 19.30 uur. Eerder op de dag was inwoner Carel Otten te horen op Radio 1, evenals neuroloog Bas Bloem.
Kijk het NOS Achtuurjournaal van 18 april terug via deze link.
Noordelijke Rekenkamer over bollenteelt in Drenthe: provincie doet te weinig om risico’s pesticiden te verminderen
15 april 2024
De Noordelijke Rekenkamer concludeert dat de provincie Drenthe nagenoeg onbeperkt ruimte biedt aan bollentelers, ondanks dat onzeker is of het intensieve gebruik van gewasbeschermingsmiddelen bij die teelt veilig is voor mens, water en natuur. Daarmee laat de provincie kansen liggen om risico’s van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen en zorgen van omwonenden weg te nemen.
De Noordelijke Rekenkamer beveelt de provincie aan om de regie te pakken en samen met alle belanghebbenden een inhoudelijke en ruimtelijke visie op bollenteelt te ontwikkelen. De provincie kan daarnaast meer gebruik maken van haar ruimtelijke bevoegdheden om de provinciale doelen op het gebied van volksgezondheid, (grond)waterkwaliteit, kwaliteit van de leefomgeving en de natuur te halen.
Lees het hele rapport: Zorgen voor morgen, bollenteelt in Drenthe
Gemeente Opsterland treedt op tegen illegale lelieteelt (na jarenlang toelaten)
18 april 2024
Tien jaar lang heeft Opsterland ruimte geboden aan de teelt van lelies op wisselende percelen in de gemeente. Dit was in strijd met het eigen bestemmingsplan voor het buitengebied: in 2014 is hierin expliciet vastgelegd dat sierteelt op agrarische gronden niet mag.
Bezorgde vrijwilligers van vier natuurbeschermingsclubs schreven twee dringende brieven aan de gemeente. Met succes! De gemeente heeft gemeld op te treden.
Lees het artikel in de Leeuwarder Courant.
Update d.d. 17 oktober 2024: De gemeente Opsterland heeft een lelieteler last onder dwangsom opgelegd. Hij mag nog wel lelies oogsten, maar geen nieuwe lelies meer planten en bestrijdingsmiddelen gebruiken.
Het handhavingsverzoek dat Meten=Weten hierover had ingediend is toegewezen. Sierteelt is namelijk niet toegestaan volgens het lokale bestemmingsplan voor het buitengebied.
Lees ook dit artikel Omrop Fryslân
Inwoners Sevenum vrezen voor gezondheid door lelieteelt en stappen naar de rechter
9 april 2024
In een poging de teelt van lelies dicht bij hun woningen tegen te houden, stappen 35 inwoners van Sevenum naar de rechter. Zij vrezen namelijk voor hun gezondheid en die van hun kinderen. Lees het artikel in de Limburger.
Ze stappen daarom nu naar de voorzieningenrechter. De bewoners worden daarbij ondersteund door AARDige Buren.
Rechter kiest gezondheid bewoners
Op 18 april was de uitspraak. De bewoners kregen gelijk en dat was groot nieuws. Lees over hun succes op hun pagina:
aardigeburen.nl/leliezaak/sevenum/
NRC: Lelieteelt verdeelt Diever: ‘Volgend jaar is het weer raak’
5 april 2024
Een burgerinitiatief voorkwam de teelt van lelies vlakbij twee scholen in Diever. De bewoners maakten zich zorgen om de effecten van bestrijdingsmiddelen die daarbij worden gebruikt.
De groep van 35 inwoners, onder wie elf ouders van kinderen op de basisschool, spande een kort geding aan tegen de teler met de hulp van Meten = Weten en Aardige Buren.
Een dag nadat de omwonenden en Meten = Weten de dagvaarding en het persbericht daarover verstuurden, maakte wethouder Renate Masselink van de gemeente Westerveld in de gemeenteraad bekend dat dit jaar achter de basisschool geen lelieteelt of andere sierteelt komt. Masselink vertelde dat de teler „na goed overleg met de gemeente vrijwillig voor een andere locatie heeft gezorgd”.
Lees het hele artikel in NRC.
Kijk voor meer informatie op de Aardige Buren-pagina van Diever.
Vereniging Meten=Weten stapt naar rechter: “Pesticiden van lelietelers belanden in Natura 2000-gebied en dat mag niet”
25 feb 2024
Vereniging Meten=Weten is een burgerinitiatief dat onderzoek doet naar pesticiden in Natura 2000 gebieden met behulp van een eigen netwerk van luchtfilters. Ook voor de rechtszaak in Boterveen heeft de organisatie meerdere metingen uitgevoerd.
Nu daagt de organisatie de provincie Overijssel voor de rechter, omdat lelietelers rondom Ommen zonder natuurvergunning pesticiden gebruiken. “Pesticiden verwaaien naar het Natura 2000-gebied waar de Lemelerberg onderdeel van is. Dat mag niet”, zegt juridisch adviseur Geert Starre.
Lees het artikel op de website van RTV Oost.
Of bekijk het item van RTV Oost.
Milieuactivist Johan Vollenbroek eist actie tegen giftige stoffen in sloten Venhuizen: ’Verboden middel wordt nog steeds gebruikt’
23 feb 2024
Het oppervlaktewater van polder De Drieban in Venhuizen bevat al jaren te hoge concentraties dinoterb, een (inmiddels verboden) middel dat kankerverwekkend is. Milieuactivist Johan Vollenbroek eist nu dat het schap hiertegen optreedt. MOB wijst naar de bloementeelt in De Drieban als ’meest waarschijnlijke sector’ die verantwoordelijk moet worden gehouden voor het gebruik van dinoterb. De milieuorganisatie heeft het hoogheemraadschap ’dringend verzocht actie te ondernemen’ tegen dit gebruik en hiervan ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit op de hoogte gesteld.
Lees het artikel van 23 februari in Noord Hollands Dagblad.
Vermoedt u dat er komend seizoen lelies of pioenrozen naast uw huis komen? Kom in actie!
8 feb 2024
Het pesticidengebruik bij bloembollen is vele malen hoger dan bij andere gewassen, en steeds meer onderzoek wijst uit dat dit slecht is voor de gezondheid van zowel de teler als omwonenden. Woont u binnen een straal van 300 meter van een bloembollenveld? AardigeBuren staat klaar om samen met u actie te ondernemen. Neem contact op via info@aardigeburen.nl en kijk hoe u geholpen kan worden!
NVWA: 48% bloementelers houdt zich niet aan wet- en regelgeving pesticiden
7 december 2023
Uit door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteiten (NVWA) uitgevoerde controles in 2022 blijkt dat bijna de helft van de geïnspecteerde telers in de open bloementeelt zich niet houdt aan de geldende wet- en regelgeving voor pesticiden.
20 van de 42 inspecties in de ”bloemisterij” in de open lucht was niet akkoord. De overtredingen kunnen gaan om:
- Gebruik van middelen die niet zijn toegestaan in NL;
- Gebruik van middelen die niet zijn toegestaan in de teelt;
- Niet voldoen aan voorschriften om drift (verwaaiing) te verminderen;
- Te hoge dosering of vaker spuiten dan toegestaan.
Lees de resultaten op de website van NVWA.
Pesticiden spelen rol bij verminderde vruchtbaarheid mannen
15 november 2023
De CNN rapporteerde over een onderzoek naar de invloed van veelgebruikte insecticiden op de vermindering van spermacellen bij mannen. Wereldwijd is de concentratie spermacellen met 50% gedaald in de afgelopen vijftig jaar.
Uit deze studie blijkt dat insecticiden daarbij een rol spelen. Het gaat om insecticiden uit de stoffengroepen organofosfaten en carbamaten. Organofosfaten zijn verboden in Nederland, maar sommige carbamaten zijn wel toegestaan.
Na de 1e uitspraak Boterveen
25 september 2023: ZEMBLA
Het programma Zembla is op 25 september geheel gewijd aan de zaak in Boterveen. Maar vooral ook aan de rol van de Ctgb, is dat wel allemaal zuivere koek? Kijk de uitzending hier terug.
27 juni 2023
Luidt Drentse zaak het einde van de bollenteelt in? “Die bollen gaan naar Azië, wij krijgen de troep,” schrijft de Volkskrant.20 juni 2023
Na de eerste uitspraak in de zaak in Westerveld maakte De Hofbar (kijktip!) een erg informatieve aflevering, waarin ook minister Adema aan het woord komt. Kijk hier de aflevering terug. Eerder had De Hofbar al een uitzending over pesticiden en de link met de ziekte van Parkinson, zeer de moeite van het terugkijken waard.16 juni 2023
“Een gedurfde uitspraak,” zeggen hoogleraren tegen Trouw: “Het verrast, maar deze uitspraak komt niet uit de lucht vallen. Er zijn zoveel zorgelijke indicaties dat het niet goed gaat met het grootverbruik van pesticiden, de gevolgen voor de weidevogels, de bijen, de gezondheid van mensen. Die moeten een keer consequenties hebben.”14 juni 2023
Onrust onder lelietelers. Wat betekent de uitspraak voor hun sector? Lees op NOS.13 juni 2023
In een persbericht reageerde LTO Nederland op de eerste uitspraak verbijsterd.Hoe rechtse partijen en lobbyisten de wet om bestrijdingsmiddelen te halveren torpedeerden
11 jan 2024
De Sustainable Use Regulation (SUR), onderdeel van de Europese Green Deal, leek veelbelovend: de SUR was bedoeld om het gebruik van pesticiden in 2030 te halveren. De SUR werd op 22 november 2023 echter met succes van tafel geveegd door rechtse partijen, bijgestaan door een leger van lobbyisten uit de chemische en agro-industrie. Europarlementariërs schrijven soms bijna letterlijke teksten en argumenten over van de industrie. Dat blijkt uit onderzoek van Pointer.
Bekijk de aflevering terug via NPO Start.
Lees het bijbehorende artikel op de website van Pointer.
Onkruidgif mogelijk schadelijk voor roofvogels
18 dec 2023
Veerverlies, een vergeelde huid en zwarte pezen. Sinds de jaren negentig wordt dit fenomeen bij roofvogels als haviken en sperwers waargenomen. Onderzoekers van CLM, een kennis- en adviesbureau op het gebied van landbouw, natuur en milieu, de Werkgroep Roofvogels Nederland en ecoloog Arnold van den Burg van het ‘Zoölogisch Museum Nederland’ hebben ontdekt dat dit te maken zou kunnen hebben met een onkruidverdelger, dat wordt gebruikt in de maïsteelt. Het werd afgelopen zondag besproken in Vroege Vogels.
Luister de uitzending hier terug.
Lees hier het hele onderzoek.
Onderzoek PAN Europe: Het regent pesticiden uit kassen
12 dec 2023
De EU maakt uitzonderingen voor het gebruik van zeer giftige pesticiden in kassen. Middelen die in open teelten verboden zijn, mogen vaak wel in kassen gebruikt worden. De regelgevers van de EU gaan er daarbij vanuit dat dit gesloten systemen zijn, waarbij pesticiden niet in het milieu terechtkomen. Een nieuw rapport van Pesticide Action Network (PAN) Europe toont echter aan dat kassen geen gesloten systemen zijn. Ze lekken wel degelijk giftige stoffen in het milieu.
Lees hier het hele onderzoek.
Risico’s drinkwater Groningen door landbouwgif in Drentsche Aa
6 dec 2023
In de beken en andere waterlopen in het Drentsche Aa-gebied zijn resten van landbouwbestrijdingsmiddelen aangetroffen. Dat kan een probleem worden, omdat de stad Groningen voor zijn drinkwater is aangewezen op het gebied. De aangetroffen gewasbeschermingsmiddelen worden o.a. in de bollenteelt gebruikt. “Er is overtuigend bewijs dat gewasbeschermingsmiddelen uit- en afspoelen naar het oppervlaktewater tijdens hevige regenbuien in de zomerperiode. Ook zijn er aanwijzingen dat beregening van gedraineerde landbouwakkers in droge periodes ook veel uit- en afspoeling veroorzaken.”
Lees hier het hele artikel op NOS.
Lees hier het hele onderzoek.
Wagenings onderzoek concludeert: huisstof kan schadelijke verzamelplaats zijn van landbouwgif
14 nov 2023
In woningen op het platteland kunnen zich in sommige gevallen meer dan honderd verschillende pesticiden ophopen. Het huisstof is daarmee een grotere cocktail van gifstoffen dan bijvoorbeeld de bodem of een gewas. Tot die conclusie komt een groep Europese wetenschappers, gecoördineerd door hoogleraar Violette Geissen van de Wageningse universiteit (WUR).
Lees hier het hele artikel in Trouw.
Lees hier het hele onderzoek.
Oproep wetenschappers aan kabinet: stem tegen verlenging glyfosaat
14 nov 2023
Wetenschappers en milieuorganisaties proberen minister Adema er alsnog van te overtuigen donderdag in Brussel tegen onkruidverdelger glyfosaat te stemmen. Het is een ultieme poging om de minister van landbouw op andere gedachten te brengen. In een brief aan het demissionaire kabinet vragen 159 wetenschappers van verschillende universiteiten en onderzoeksinstellingen om de gezondheid van mensen en bescherming van de natuur serieus te nemen door onafhankelijke wetenschappelijke inzichten zwaar mee te wegen in de besluitvorming over glyfosaat.
Lees hier het hele artikel in Trouw.
Parkinson grijpt om zich heen in de Betuwe: ‘Wat we hier zien, is geen toeval’
3 nov 2023
In de Betuwe wonen opvallend veel patiënten met ‘trilziekte’ parkinson. Fysiotherapeuten en andere deskundigen leggen de link met jarenlang pesticidengebruik in deze streek van telers en kwekers. De onrust over de ‘parkinson-pandemie’ in de Betuwe groeit. De Gelderlander sprak de afgelopen maanden met veel fysiotherapeuten en met tientallen Betuwse boeren en tuinders met parkinson, die in het verleden vaak onbeschermd en intensief met landbouwgif werkten.
Fascinerend, noemt de Nijmeegse neuroloog Bas Bloem de bevindingen van deze krant. En een ‘extra motivatie’ om zijn onderzoek naar het gevaar van pesticiden ‘voort te zetten’. ,,Ik vermoed dat ons onderzoek dit soort trends zal bevestigen”, zegt hij.
Lees het artikel in de Gelderlander.
Brandbrief over lelies als “rustgewassen”
19 okt 2023
De overheid wil dat akkerbouwers ‘rustgewassen’ telen om mestgebruik te verminderen, en daarmee de waterkwaliteit te verbeteren. Maar dit jaar zijn lelies als rustgewas toegevoegd aan deze lijst: krom, want van alle gewassen worden op lelies verreweg de meeste pesticiden toegediend – funest voor de waterkwaliteit, naast alle andere nadelige gevolgen van de hoge hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen die lelietelers gebruiken. Urgenda stuurde een brandbrief naar de drie verantwoordelijke ministeries met het verzoek om de niet-biologische sierteelt weer uit de lijst van toegestane rustgewassen te halen.
Lees hier de hele brandbrief.
Lees ook het artikel op NU.nl van 19 oktober.
Hoogleraar Martina Vijver in Noord-Hollands dagblad over pesticiden in de bollenteelt
15 okt 2023
Noord-Holland dagblad publiceerde vorige week een uitgebreid stuk over gewasbeschermingsmiddelen in de bollenteelt. Hierin komt Martina Vijver, hoogleraar ecotoxicologie aan de Leidse Universiteit en wetenschappelijk directeur van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML), uitvoerig aan het woord. Vijver deed onder andere onderzoek naar bestrijdingsmiddelen in het milieu, en zette met het CML de Bestrijdingsmiddelenatlas op.
Nieuwe leliezaak in Wittelte
19 sept 2023
Zelfde gemeente Westerveld, maar een andere groep AARDige Buren uit Wittelte hoopt ook op minder gif in hun achtertuin. Na diverse gesprekken met teler, maar zonder resultaat, koos de groep voor een kort geding. Lees op op RTV Drenthe of Dagblad van het Noorden.
Het NPO radio 1 radioprogramma 5 Dagen was 5 avonden in Drenthe om over beide leliezaken te spreken met expert en omwonenden.
Na de 2e uitspraak Boterveen
18 juli 2023
Het lijkt nu wel een strijd tussen burger en boer. Maar wie eigenlijk aan zet is, is natuurlijk de overheid. Lees deze opinie van Meten=Weten.
10 juli 2023
Van 55 naar 4 middelen. In hoger beroep mag de teler toch weer spuiten, maar het principe blijft staan: niet alles kan, gezondheid gaat voor. Lees in Trouw.
10 juli 2023
Wat vindt de bollensector van de 2e uitspraak? Lees op Akkerwijzer.
Nieuws
Algemeen nieuws gifgebruik
4 oktober 2023: pesticiden bij een basisschool
Op een basisschool in het Drentse dorp Diever zijn meer dan veertig soorten gifstoffen in de lucht gemeten. Dat heeft ecoloog Guido Nijland van de vereniging Meten=Weten bekendgemaakt in 5 dagen. Lees meer in Trouw of op de website van Meten=Weten.
4 oktober 2023: glyfosaat
Het Ctgb vindt dat glyfosaat langer kan worden toegestaan. Na alle commotie twijfelt minister Adema. Binnenkort besluit de EU over verlenging van het gebruik. Lees in Boerderij.
28 september 2023 & 6 oktober 2023: Ctgb onder vuur
Het Ctgb hield negatieve uitslagen achter en beschermde daarmee eerder de gifproducenten dan boeren en omwonenden. Lees in Trouw. Hierdoor ligt het instituut behoorlijk onder vuur. Het instituut gebruikte bij de beoordeling van pesticiden bewust gebruik van oudere methoden. Lees in Trouw.
25 september 2023: ZEMBLA
Het programma Zembla is op 25 september geheel gewijd aan de zaak in Boterveen. Maar vooral ook aan de rol van de Ctgb, is dat wel allemaal zuivere koek? Kijk de uitzending hier terug.
21 september 2023: 6 Parkinson patienten in 1 straat
In De Limburger een artikel over zes patiënten met Parkinson die naast een veld vol pesticiden wonen.
Lorem ipsum
