Wethouder Scholten van Hof van Twente maakt afspraken met de lelieteler zodat deze door kan gaan met het excessieve gebruik van bestrijdingsmiddelen. “De afspraken stellen niets voor; de wethouder kiest voor de lelieteelt en niet voor de gezondheid van de inwoners” reageert het actiecomité ‘Aardige Buren Hof van Twente’. “Bovendien zien we de wethouder ‘meestribbelen’ met het unaniem gevraagde verbod op lelieteelt in de gemeente”.
De lelieteelt ligt onder vuur omdat hier verreweg de meeste bestrijdingsmiddelen worden gebruikt. Bij lelies wordt ongeveer 10 maal zo veel gebruikt dan bij aardappelen en 100 maal zo veel dan bij wintertarwe. Dat dit gebeurt in Hof van Twente is extra schokkend: “De gemeente heeft niets geleerd van de asbestaffaire. Ook door de lelieteelt krijgen tot in de verre toekomst mensen ernstige ziekten” aldus het comité.
De afspraken met de lelieteler laten zien hoe riskant de bestrijdingsmiddelen op de lelies zijn. Zo belooft de teler 250 meter afstand te houden van scholen en nieuwbouwwijken. “Maar als het gif gevaarlijk is voor mensen in een nieuwbouwwijk, dan is dat het ook voor omwonenden in huizen die er al staan” stelt een woordvoerder van het comité. “Je zegt toch ook niet dat je op nieuwe schuren geen asbestplaten mag aanbrengen maar op bestaande schuren wel?”. De nu gemaakte afspraken stellen niets voor: “De lelieteler heeft geen percelen gepacht in de buurt van scholen of nieuwbouwwijken, hij gaat gewoon door.”
Er zijn veel aanwijzingen dat het landbouwgif in de lelieteelt ernstige gevolgen heeft. Zelfs de instantie die de bestrijdingsmiddelen heeft toegelaten, het CTGB, heeft al in 2021aangegeven zich zorgen te maken over de relatie met de ziekte Parkinson. De GGD adviseert om ramen en deuren te sluiten als er gespoten wordt en niet met schoenen aan van buiten naar binnen te lopen.
Opdracht om lelieteelt te verbieden
De gemeenteraad heeft onlangs unaniem de wethouder de opdracht gegeven om te onderzoeken hoe lelieteelt kan worden verboden. Zo’n onderzoek is niet lastig: andere gemeenten hebben de lelieteelt al verboden zoals Haaksbergen en Opsterland. Ook is er een goede juridische handleiding verschenen hoe gemeenten dit moeten aanpakken. Toch komt wethouder Scholten met allerlei bezwaren en schuift de vraag naar andere overheden. Volgens het actiecomité is de wethouder aan het ‘meestribbelen’ en blijkt uit alles dat hij gezondheid juist niet op nummer één heeft staan maar kiest voor een sierteelt die bedoeld is voor de export.
Bloemstroken als insectenval
Bijzonder slecht is ook de afspraak die de wethouder met de lelieteler maakt om bloemstroken aan te leggen tussen wegen en fietspaden en de percelen in lelieteelt. Het comité heeft de wethouder speciaal gewaarschuwd dat bloemstroken langs intensief bespoten percelen een ‘insectenval’ zijn. Recent zijn bloemstroken onderzocht en werden er veel bestrijdingsmiddelen gevonden, tot zelfs 26 middelen per monster. Een deel van de bloemstroken is zo vervuild, dat ze een risico voor insecten zijn. Deze stroken zijn dus ecologische vallen, met name bij intensief bespoten teelten. Als er ergens juist geen bloemstroken moeten komen is dat naast de wekelijks bespoten lelievelden.
De afspraak, dat minimaal 50% van de middelen ‘biologisch’ moet zijn, lijkt mooi, maar stelt eveneens niets voor. Ook nu is al meer dan 50% van de gebruikte middelen paraffineolie. Dit middel wordt als ‘biologisch middel’ gezien, omdat het – sporadisch – ook in biologische teelt is toegestaan. Het RIVM heeft deze stof echter op de lijst ‘zeer zorgwekkende stoffen’ geplaatst vanwege de kankerverwekkende eigenschappen. Overigens is er geen enkele controle op welke middelen worden gebruikt; de gegevens zijn niet openbaar en kunnen niet gecontroleerd worden. Dus afspraken hebben dus geen enkele consequentie, op de negatieve gevolgen voor insecten en vogels in de bloemstroken na.
Gemeenteraad wil toekomstboeren beschermen
Het verzoek van de gemeenteraad komt niet alleen vanuit zorgen om de gezondheid, maar ook omdat de melkveehouderijen in de gemeente onder druk komen te staan door de lelieteelt. Het gaat daarbij om de beschikbaarheid van grond voor extensivering (mestruimte) en effecten op de grondprijzen. Ook is er de kans op overschrijding van normen voor landbouwgif in bodem en water, waardoor straks alle boeren worden getroffen door een verbod.
De wethouder kiest blijkbaar niet voor de toekomst van de familiebedrijven in de gemeente, maar wel voor een ondernemer van buiten de gemeente met puur een commercieel belang.
